Een vakbondvakverenigingwerknemersverenigingvakorganisatie of syndicaat is een organisatie die de individuele en collectieve belangen behartigt van aangesloten werknemers.De vakbond onderhandelt namens de leden met de werkgever of daarvoor aangewezen partij, zoals de werkgeversvereniging, over collectieve arbeidsvoorwaarden. Dit kunnen bijvoorbeeld zijn: loon, vergoedingen, werktijden en rusttijden. Daarnaast kan de vakbond met de (vertegenwoordiger van) werkgevers onderhandelen over de werkomstandigheden en meer in het algemeen de rechten en plichten van de werknemers. Ook treedt de vakbond op om de belangen van leden te behartigen bij bijvoorbeeld ontslag en reorganisatie, en kunnen vakbonden (arbeids)juridische bijstand en advies geven aan hun leden. Ook komt de vakbond meer in het algemeen op voor de verdediging van de geldende maatschappelijke waarden en normen ten aanzien van mens en arbeid.

Vakbonden in Nederland

AC – Ambtenarencentrum overkoepelend orgaan van aantal Rijksbonden

  • ANPV – Vakbond voor politiepersoneel
  • ABGP – Vakbond voor werknemers in alle sectoren.
  • VBM|NOV – Vakbond voor defensiepersoneel.
  • BBTV – Beroeps Bepaalde Tijd Vakbond, een defensiebrede vakbond gericht op defensiemedewerkers met een contract voor bepaalde tijd.
  • ASB – Anarcho Syndicalistische Bond (anarchistische vakbond)
  • AVV – Alternatief voor Vakbond BTP
  • Bond van Telecompersoneel BVPP
  • Bond voor Post

CNV – Christelijk Nationaal Vakverbond, met als aangesloten bonden (300.000 leden):

  • ACOM
  • ACP, politievakbond
  • CNV BKM
  • CNV Dienstenbond
  • CNV Jongeren
  • CNV Kosterbond
  • CNV Kunstenbond
  • CNV Onderwijs
  • CNV Publieke Zaak
  • CNV Vakmensen (135.000 leden)
  • CNV Zelfstandigen

FNV – Federatie Nederlandse Vakbeweging, met als aangesloten bonden (1.400.000 leden):

  • ABVAKABO FNV – zorg, welzijn en de publieke sector (353.000 leden).
  • AFMP/FNV – Algemene Federatie van Militair Personeel (25.000 leden)
  • ANBO – Algemene Nederlandse Bond voor Ouderen (178.000 leden)
  • AOb – Algemene Onderwijsbond (81.000 leden).
  • FNV Bondgenoten – landbouw, industrie, zakelijke dienstverlening, handel en personenvervoer (476.000)
  • FNV Bouw – Bouw & Infra, Afbouw & Onderhoud, Meubel & Hout, Woondiensten, Waterbouw (124.000 leden)
  • FNV Horecabond (24.000 leden)
  • FNV KIEM – grafische/prepublishing, uitgeverijen, audiovisuele, verpakkingen en/of kunstensector
    (36.000 leden; ook freelancers en zzp’ers)
  • FNV Mooi – Kappers, Schoonheidsspecialisten, Visagisten, Pedicures, Nagelstylisten en Wellness (ook zzp’ers)
  • Marver/FNV, gericht op medewerkers van de Koninklijke Marechaussee (25.000 leden)
  • Nautilus NL – werknemers in de maritieme sector (6.000 leden)
  • FNV Sport (1.100 leden)
  • NL Sportea – bond voor alle andere topsporters dan de profvoetballers
  • NPB – Nederlandse PolitieBond (24.000 leden)
  • NVJ – Nederlandse Vereniging van Journalisten (8.000 leden)
  • FNV Vrouwenbond (4.000 leden)
  • VVCS – Vereniging van Contractspelers
  • FNV ZBo – voor zzp’ers in de bouw en hout (10.000 leden)
  • FNV Zelfstandigen (13.000 leden)
  • LBV – Landelijk Belangen Vereniging
  • LSVb – Landelijke Studenten Vakbond
  • De Unie (De Unie stapte op 1 januari 2013 uit de MHP) (60.000 leden). Binnen De Unie treft men een aantal verenigingen voor het hogere personeel aan van bedrijven als Hema en Heineken
  • Vakcentrale voor Professsionals (VCP) (voorheen MHP – Vakcentrale voor middengroepen en hoger personeel). In april 2014 nam de MHP de naam Vakcentrale voor Professionals (VCP) aan, met als aangesloten bonden (160.000 leden), onder meer:
    • ACP – Politievakbond
    • CMHF – Centrale van Middelbare en Hogere Functionarissen bij Overheid, Onderwijs, Bedrijven en Instellingen
    • NVLT – Nederlandse Vereniging van Luchtvaart Technici
    • VHKP – Vereniging van hoger KLM Personeel
    • VNV – Vereniging Nederlandse Verkeersvliegers
  • NCF – Nederlandse Categoriale vakvereniging Financiën voor medewerkers bij het Ministerie van Financiën, Belastingdienst en Douane
  • NU’91 – Vakbond voor de verpleging en verzorging
  • NVB – Nederlandse Vervoers Bond
  • ODB – Onafhankelijke Defensie Bond, vakbond voor (voormalig) militair en burger defensiepersoneel, alsmede hun nabestaanden
  • RMU – Reformatorisch Maatschappelijke Unie
  • Vakbond ABW – Algemene Bond van Werknemers (6.000 leden)
  • VAWO – Vakbond voor de wetenschap, vakorganisatie voor personeel van universiteiten, onderzoeksinstellingen en universitair medische centra
  • VLD – Vakbeweging in Vervoer, Logistiek en Dienstverlening
  • VVMC – Vakbond voor Rijdend Personeel (4.000 leden)
  • WIM – Werknemersvereniging IKEA Medewerkers (Bron: Wikipedia e.a.)