Toezichthouders
De organisaties die toezicht houden op het milieu zijn overheidsinstanties. Ze worden gefinancierd door de Europese, nationale of lokale overheid.
Europese Commissie
Meer dan de helft van de Nederlandse wetgeving is gebaseerd op Europese regelgeving. De Europese Commissie (EC) ziet toe op de handhaving van deze regelgeving en kan de lidstaten boetes opleggen. Zo loopt er momenteel een rechtszaak tegen Nederland omdat het Nederlandse mestbeleid botst met de Europese richtlijnen.
Inspectie Leefomgeving en Transport
De Inspectie Leefomgeving en Transport ziet erop toe dat de wetten en regels voor een veilige en duurzame leefomgeving en transport worden nageleefd. Het is een fusie van de VROM-inspectie en de Inspectie Verkeer en Waterstaat.
Milieupolitie
De milieupolitie is een gemeentelijke instantie die toezicht houdt op de vervuiling van een stad of dorp. De milieupolitie behandelt klachten, spoort zelf overtredingen op en kan proces-verbaal opmaken. Dit doet de instantie bijvoorbeeld bij het illegaal storten van afval en bij wildplassers.
Milieudienst
De milieupolitie werkt samen met de Milieudienst. De Milieudienst werkt vaak voor diverse gemeenten en houdt toezicht op de naleving van milieuwetgeving. Ook verleent de Milieudienst vergunningen en controleert de organisatie of bedrijven zich aan de milieuregels houden.